Zofia Grudzi\u0144ska: Jako \u017cywo, zatrudnieni w Ministerstwie Edukacji Narodowej chc\u0105 za wszelk\u0105 cen\u0119 udowodni\u0107 swoj\u0105 przydatno\u015b\u0107 (w szkole peerelowskiej uczniowie robili to tak, \u017ce jedna klasa kopa\u0142a r\u00f3w wzd\u0142u\u017c ogrodzenia, a druga go zasypywa\u0142a i to si\u0119 nazywa\u0142o dzia\u0142anie na rzecz spo\u0142ecze\u0144stwa).<\/p>\n
W ramach tego dzia\u0142ania pojawia si\u0119 oto projekt \u201ebardzo ciekawego rozporz\u0105dzenia\u201d – zupe\u0142nie nowego w systemie o\u015bwiaty – w sprawie wykazu zaj\u0119\u0107 prowadzonych bezpo\u015brednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz przez nauczycieli poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz nauczycieli: pedagog\u00f3w, psycholog\u00f3w, logoped\u00f3w, terapeut\u00f3w pedagogicznych i doradc\u00f3w zawodowych. Po pobie\u017cnej analizie z projektu wynika, \u017ce\u2026 nic z niego nie wynika.<\/p>\n
https:\/\/bip.men.gov.pl\/akty-prawne\/projekty-aktow-prawnych\/projekt-rozporzadzenia-ministra-edukacji-narodowej-w-sprawie-wykazu-zajec-prowadzonych-bezposrednio-z-uczniami-lub-wychowankami-albo-na-ich-rzecz-przez-nauczycieli-poradni-psychologiczno-pedagogicznyc.html<\/p>\n
A teraz powa\u017cnie: proponowane rozporz\u0105dzenie budzi wiele w\u0105tpliwo\u015bci.<\/p>\n
Pierwsza jest fundamentalna i dotyczy problemu wskazywanego przez Rad\u0119 Legislacyjn\u0105 i Biuro Analiz Sejmowych w przypadku Ustawy o finansowaniu zada\u0144 o\u015bwiatowych – dochodzi do dekonsolidacji przepis\u00f3w o\u015bwiatowych, co uniemo\u017cliwia ich jasn\u0105 wyk\u0142adni\u0119, a wi\u0119c stosowanie.
\nObecnie problematyk\u0119 poruszan\u0105 przez rozporz\u0105dzenie reguluje kilka ustaw i rozporz\u0105dze\u0144 – ustawa PO, ustawa o finansowaniu, ustawa KN, a na poziomie rozporz\u0105dze\u0144 – m.in. rozporz\u0105dzenia w sprawie pomocy pedagogiczno-psychologicznej, kszta\u0142cenia niepe\u0142nosprawnych, doradztwa zawodowego, ramowych plan\u00f3w nauczania.
\nTakie rozproszenie przepis\u00f3w w obr\u0119bie danego zagadnienia powoduje w szko\u0142ach ogromne trudno\u015bci w prawid\u0142owym organizowaniu pracy szko\u0142y.<\/p>\n
Druga rzecz to pytanie, na ile tytu\u0142 rozporz\u0105dzenia odpowiada jego tre\u015bci. M\u00f3wi o „wykazie zaj\u0119\u0107”, natomiast tre\u015b\u0107 rozporz\u0105dzenia to og\u00f3lne opisy zada\u0144. Powstaje wi\u0119c pytanie, czym na gruncie prawa o\u015bwiatowego jest „zaj\u0119cie”. Z t\u0105 definicj\u0105 jest od dawna problem, obecny projekt tylko go pog\u0142\u0119bia.<\/p>\n
Trzecia w\u0105tpliwo\u015b\u0107 jest ju\u017c merytoryczna – projekt de facto polega na tym, ze wyj\u0119to w spos\u00f3b mocno przypadkowy z r\u00f3\u017cnych rozporz\u0105dze\u0144 r\u00f3\u017cne zapisy i zrobiono z nich nowe rozporz\u0105dzenie. Nie wnosi ono \u017cadnej nowej jako\u015bci i nic nie porz\u0105dkuje. Wprowadza problem – przypisano wszystkie zaj\u0119cia wszystkim specjalistom bez zastrze\u017cenia, \u017ce nale\u017cy je przypisywa\u0107 „odpowiednio”, czyli bez ograniczenia rodzaju zaj\u0119\u0107 do rodzaju specjalno\u015bci nauczyciela.
\nMo\u017cna to wyt\u0142umaczy\u0107 tylko tym, \u017ce wi\u0119kszy poziom szczeg\u00f3\u0142owo\u015bci spowodowa\u0142by jeszcze wi\u0119kszy ba\u0142agan – bo tak naprawd\u0119 tylko dyrektor wie, czy dany doradca zawodowy mo\u017ce dokonywa\u0107 jednocze\u015bnie np. wielospecjalistycznej oceny.<\/p>\n
MEN powiela tu sw\u00f3j b\u0142\u0105d pierworodny – chce decydowa
\nna poziomie centralnym o wszystkim, a przecie\u017c wiadomo, \u017ce im wi\u0119cej szczeg\u00f3\u0142owych przepis\u00f3w, tym wi\u0119cej problem\u00f3w.<\/p>\n
Kolejna merytoryczna sprawa i jednocze\u015bnie czwarte pytanie wy\u0142ania si\u0119 w punkcie, gdy okazuje si\u0119, \u017ce wi\u0119kszo\u015b\u0107 z zada\u0144 przypisanych specjalistom maj\u0105 wykonywa\u0107 w my\u015bl innych przepis\u00f3w tak\u017ce nauczyciele niespecjali\u015bci. Np. w\u0142a\u015bnie ta wielospecjalistyczna ocena, kt\u00f3ra w innym przepisie jest opisana tak: „Zesp\u00f3\u0142, co najmniej dwa razy w roku szkolnym, dokonuje okresowej wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia”.
\nPrzypominamy, \u017ce wspomniany \u201ezesp\u00f3\u0142\u201d to m.in nauczyciele przedmiotowi i specjali\u015bci. Za\u015b w obecnie projektowanym rozporz\u0105dzeniu dokonanie tej oceny to zajecie pedagoga. Jak wiec ma w praktyce teraz wygl\u0105da\u0107 wsp\u00f3\u0142praca nauczycieli w szkole zwi\u0105zana z organizacj\u0105 edukacji ucznia? Zgodnie z jednym rozporz\u0105dzeniem, nauczyciel np. chemii ma obowi\u0105zek w ocenie uczestniczy\u0107; zgodnie z proponowanym aktem prawnym, mo\u017ce \u2013 a nawet ma obowi\u0105zek, jako osoba nie posiadaj\u0105ca specjalistycznych uprawnie\u0144? – si\u0119 z tych prac wy\u0142\u0105czy\u0107.
\nTen problem dotyka kilku zada\u0144 w projekcie.<\/p>\n
Pi\u0105ta w\u0105tpliwo\u015b\u0107 nakazuje konieczno\u015b\u0107 si\u0119gni\u0119cia do przepisu, na kt\u00f3ry powo\u0142uje si\u0119 MEN, pisz\u0105c:
\n\u201eRozporz\u0105dzenie okre\u015bla wykaz zaj\u0119\u0107 prowadzonych bezpo\u015brednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, o kt\u00f3rych mowa w art. 42 ust. 2 pkt 1.\u201d
\nWspomniany przepis brzmi:
\nArt. 42. 1. Czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pe\u0142nym wymiarze zaj\u0119\u0107 nie mo\u017ce przekracza\u0107 40 godzin na tydzie\u0144. 2. W ramach czasu pracy, o kt\u00f3rym mowa w ust. 1, oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel obowi\u0105zany jest realizowa\u0107: 1) zaj\u0119cia dydaktyczne, wychowawcze i opieku\u0144cze, prowadzone bezpo\u015brednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, w wymiarze okre\u015blonym w ust. 3.
\nCzyli rozporz\u0105dzenie okre\u015bla, co nauczyciel ma wykonywa\u0107 w ramach ustalonego w KN pensum. Wskazanie zaj\u0119\u0107 to miecz obosieczny, bowiem wskazuje jednocze\u015bnie, ze wszystko inne nauczyciel ma wykonywa\u0107 poza pensum. Czy w prostej linii prowadzi nas to do przesadnego dokumentowania dzia\u0142a\u0144 specjalist\u00f3w? Praktyka poka\u017ce. My\u015bl\u0119, ze pedagodzy i psycholodzy mog\u0105 mie\u0107 z tym k\u0142opot.<\/p>\n
Ostatnie pytanie: czy powstanie zale\u017cno\u015b
\npomi\u0119dzy tak \u015bci\u015ble spisanymi zadaniami pedagoga, a zmian\u0105 (od 1 stycznia 2019) sposobu rozliczania dotacji\/subwencji na dzieci niepe\u0142nosprawne?<\/p>\n
Reasumuj\u0105c: absurd\u00f3w i niedopowiedze\u0144 oraz sprzeczno\u015bci jest wiele. Chocia\u017c w zasadzie wystarczy\u0142oby, \u015bladem Napoleona, przerwa\u0107 ten wyw\u00f3d po pierwszym pytaniu: co nowego wnosi rozporz\u0105dzenie poza solidn\u0105 dawk\u0105 chaosu? A mo\u017ce o to w\u0142a\u015bnie chodzi?
\nA mo\u017ce po prostu zatrudnieni w jednym dziale Ministerstwa nie rozmawiaj\u0105 z zatrudnionymi kilka drzwi dalej i nie wiedz\u0105 o tym, \u017ce reguluj\u0105ce odno\u015bne kwestie rozporz\u0105dzenia ju\u017c funkcjonuj\u0105?<\/p>\n