Celem spotkania zespo\u0142u by\u0142o zebranie informacji na temat obszar\u00f3w, na kt\u00f3rych powinny skupi\u0107 si\u0119 prace maj\u0105ce na celu popraw\u0119 jako\u015bci funkcjonowania systemu edukacji w Polsce. Zaproszeni go\u015bcie zwracali uwag\u0119 na sprawy organizacyjne i techniczne, jak r\u00f3wnie\u017c te, zwi\u0105zane z celami pracy wychowawczej.<\/p>\n
<\/p>\n
W spotkaniu Zespo\u0142u Parlamentarnego ds. Przysz\u0142o\u015bci Edukacji (prowadzonego przez pos\u0142ank\u0119 King\u0119 Gajewsk\u0105) , kt\u00f3re odby\u0142o si\u0119 25 stycznia 2018 r., wzi\u0119li udzia\u0142 uczestnicy, reprezentuj\u0105cy samorz\u0105dy (m.in. Rembert\u00f3w, Wo\u0142omin, Mi\u0144sk Mazowiecki, przedstawiciel Rady M\u0142odzie\u017cowej z Bia\u0142o\u0142\u0119ki, Biuro Edukacji Urz\u0119du Miast Warszawy, \u015al\u0105ski Urz\u0105d Marsza\u0142kowski), Zwi\u0105zek Nauczycielstwa Polskiego, dyrektor\u00f3w i nauczycieli \u2013 w tym r\u00f3wnie\u017c reprezentant\u00f3w edukacji domowej, szkolnictwa specjalnego i szkolnictwa zawodowego; uczni\u00f3w i rodzic\u00f3w (przewodnicz\u0105cy Rady Rodzic\u00f3w szko\u0142y na Ursynowie) oraz przedstawicieli Krajowego Forum O\u015bwiaty Niepublicznej, stowarzyszenia i fundacje (Fundacja AlterEgo, Europejskie Stowarzyszenie Psycholog\u00f3w i Pedagog\u00f3w Szkolnych, Polskie Stowarzyszenie im. Janusza Korczaka, Fundacja Przestrze\u0144 dla Edukacji, Fundacja Ma\u0142a Szko\u0142a), akademicy (z Uniwersytetu Szczeci\u0144skiego i Opolskiego). <\/i><\/span><\/p>\n Interesuj\u0105ce wyst\u0105pienie wyg\u0142osi\u0142 I sekretarz ambasady Finlandii Santeri Eriksson<\/i>.<\/span><\/p>\n To w\u0142a\u015bnie on rozpocz\u0105\u0142 narad\u0119,\u00a0przedstawiaj\u0105c za\u0142o\u017cenia fi\u0144skiego systemu edukacji. Us\u0142yszeli\u015bmy, \u017ce w Finlandii przewa\u017ca szkolnictwo publiczne (ponad 90% szk\u00f3\u0142), nauczyciele ciesz\u0105 si\u0119 wyj\u0105tkowo du\u017c\u0105 autonomi\u0105, a chocia\u017c ich zarobki plasuj\u0105 si\u0119 oko\u0142o \u015bredniej, to i tak do zawodu jest wielu kandydat\u00f3w i ostra selekcja (ok. 10% kandydat\u00f3w wchodzi do zawodu). Studia nauczycielskie s\u0105 nie typu \u201ewiedzy stosowanej\u201d, ale naukowe (szacowanie wynik\u00f3w nauczania i ich interpretacja), ko\u0144cz\u0105ce si\u0119 dysertacj\u0105 magistersk\u0105. Potem niewiele maj\u0105 obowi\u0105zk\u00f3w zwi\u0105zanych ze sk\u0142adaniem sprawozda\u0144: obowi\u0105zuje oczywi\u015bcie Podstawa Programowa, ale stosowana zgodnie z lokalnymi warunkami i uzgadniana wewn\u0105trzszkolnie. Nauczyciele decyduj\u0105, jakie u\u017cy\u0107 metody nauczania itp. i by\u0107 mo\u017ce dzi\u0119ki tej niezale\u017cno\u015bci ponad 90% nauczycieli wszystkich szczebli lubi swoj\u0105 prac\u0119 (wyniki bada\u0144 OECD). Co ciekawe, head hunterzy<\/i> bardzo poszukuj\u0105 os\u00f3b, kt\u00f3re zechcia\u0142yby porzuci\u0107 zaw\u00f3d nauczyciela\u2026<\/span><\/p>\n M\u0142odzi Finowie nie uwa\u017caj\u0105 swojej szko\u0142y za stresuj\u0105c\u0105. Na poziomie szk\u00f3\u0142 podstawowych tygodniowo uczniowie maj\u0105 16-24 lekcji; nie jest te\u017c wiele pracy domowej.<\/span><\/p>\n Odpowiadaj\u0105c na pytanie o szkolnictwo zawodowe, pan Eriksson wyja\u015bni\u0142, \u017ce uczniowie rozpoczynaj\u0105 nauk\u0119 w szkole zawodowej w wieku 15 lat (2-4 lata nauki). Niedawno przeprowadzono reform\u0119, aby nauczanie zawodowe by\u0142o bardziej dostosowane do potrzeb pracodawc\u00f3w. 1. Wi\u0119kszy jest obecnie nacisk na partnerstwo szk\u00f3\u0142 z firmami (nauka w szkole, praktyka w firmie). 2. Ucze\u0144 po szkole zawodowej mo\u017ce kontynuowa\u0107 edukacj\u0119 na poziomie uniwersyteckim. 3. Wi\u0119ksza jest koncentracja na robotyce, sztucznej inteligencji itp. 4. Poniewa\u017c w niedalekiej przysz\u0142o\u015bci zniknie wiele tradycyjnych zawod\u00f3w, k\u0142ad\u0105 nacisk na edukacj\u0119 doros\u0142ych. <\/span><\/p>\n W\u0142a\u015bciwym celem spotkania by\u0142o zg\u0142aszanie obszar\u00f3w tematycznych, kt\u00f3rych dotyczy\u0142yby kolejne spotkania.<\/span><\/p>\n W\u015br\u00f3d g\u0142os\u00f3w zawieraj\u0105cych konkretne rekomendacje cenne by\u0142y wypowiedzi nawo\u0142uj\u0105ce do ustawienia prac na poziomie warto\u015bci i modeli:<\/span><\/p>\n \u201eTrzeba zacz\u0105\u0107 od ideologii, zastanowi\u0107 si\u0119, jaki model s\u0142u\u017cy dziecku<\/b>. Na przyk\u0142ad zacz\u0105\u0107 od pytania – czy szko\u0142a w og\u00f3le powinna wychowywa\u0107? Kolejna sprawa: jak\u0105 rol\u0119 powinni w zarz\u0105dzaniu szko\u0142\u0105 pe\u0142ni\u0107 m\u0142odzi ludzie?\u201d<\/span><\/p>\n \u201eRozmawiamy o problemach szczeg\u00f3\u0142owych, a zasadniczy jest taki: czy w przysz\u0142o\u015bci mamy i\u015b\u0107 drog\u0105 fi\u0144sk\u0105, szko\u0142y antyautorytarnej gdzie celem szko\u0142y jest troska nad rozwojem uczni\u00f3w \u2013 ich samodzielnego my\u015blenia, krytycyzmu i rozwoju zdolno\u015bci<\/b>? Czy te\u017c szko\u0142y w kt\u00f3rej ucze\u0144 jest materia\u0142em, kszta\u0142towanym do pos\u0142usze\u0144stwa? Czy pracowa\u0107 nad tym, jak MIMO obecnej sytuacji ratowa\u0107 co si\u0119 da, czy te\u017c pracowa\u0107 nad nowym kszta\u0142tem edukacji?\u201d<\/span><\/p>\n \u201eEdukacja nie dzieli si\u0119 na etapy i cokolwiek wypracujemy, powinno dotyczy\u0107 ca\u0142ej edukacji; po drugie, \u017ce rozwi\u0105zania musz\u0105 by\u0107 swoiste dla warunk\u00f3w polskich. Widzimy, \u017ce w systemie fi\u0144skim nie ma nad-regulacji i nie wolno biurokratyzowa\u0107<\/b> (na przyk\u0142ad pod has\u0142em autonomii mno\u017cy\u0107 wska\u017aniki i instytucje kontroluj\u0105ce). Nie zmienimy systemu zmieniaj\u0105c jeden klocek. Mamy zbyt wiele system\u00f3w kontroli, generuj\u0105cych \u201ekreatywn\u0105 sprawozdawczo\u015b\u0107\u201d. Musimy wi\u0119c zacz\u0105\u0107 od zmiany mentalnej, zacz\u0105\u0107 sobie ufa\u0107<\/b>. Szko\u0142a to relacje, kt\u00f3re nie mog\u0105 by\u0107 przeregulowane\u201d.<\/span><\/p>\n Za\u015b przechodz\u0105c do bardziej konkretnych propozycji:<\/span><\/p>\n Pad\u0142y co najmniej cztery g\u0142osy podnosz\u0105ce konieczno\u015b\u0107 pracy nad podstaw\u0105 programow\u0105<\/b>, by funkcjonowa\u0142a na wy\u017cszym poziomie og\u00f3lno\u015bci. Powinno si\u0119 w niej znale\u017a\u0107 si\u0119 te\u017c wi\u0119cej zaj\u0119\u0107 artystycznych.<\/span><\/p>\n Kilka dalszych g\u0142os\u00f3w postulowa\u0142o konieczno\u015b\u0107 pracy nad kwesti\u0105 autonomii w o\u015bwiacie<\/b> (zar\u00f3wno odnosz\u0105cej si\u0119 do plac\u00f3wek edukacyjnych, jak i na innych poziomach – np. wyb\u00f3r dyrektora szko\u0142y, ocena dyrektora szko\u0142y \u2013 obecny stan zaprzecza zasadzie pomocniczo\u015bci).<\/span><\/p>\n Kilka g\u0142os\u00f3w podnosi\u0142o te\u017c potrzeb\u0119 pracy nad szkolnictwem zawodowym<\/b> (problemem jest zapewnianie uczniom miejsc praktyk oraz konieczno\u015b\u0107 organizowania przez szko\u0142y i to dwukrotnie egzamin\u00f3w \u2013 pad\u0142 wniosek by odbywa\u0142y si\u0119 w specjalnych centrach, za organizacj\u0119 kt\u00f3rych by\u0142aby odpowiedzialna CKE). Temat ten rodzi pytania dotycz\u0105ce finansowania nauczania praktycznego<\/b>. Nale\u017cy i tu wprowadzi\u0107 wi\u0119ksz\u0105 autonomi\u0119 i znale\u017a\u0107 sposoby finansowania r\u00f3\u017cnych dr\u00f3g edukacyjnych, dostosowanych do kierunk\u00f3w kszta\u0142cenia.<\/span><\/p>\n Przedstawiciel rodzic\u00f3w postulowa\u0142 prace nad zmianami trybu finansowania szkolnictwa (w tym konkretnie o zmianie przepis\u00f3w o podw\u00f3jnym obci\u0105\u017ceniem podatkiem VAT podmiot\u00f3w wspieraj\u0105cych szko\u0142y materialnie); ale te\u017c nad statusem rad rodzic\u00f3w<\/b>. W tym obszarze przypomniano r\u00f3wnie\u017c, \u017ce warto zastanowi\u0107 si\u0119 nad umiejscowieniem w szko\u0142ach Rad Szko\u0142y.<\/span><\/p>\n Kolejn\u0105 propozycj\u0105 by\u0142o utworzenie zespo\u0142u pracuj\u0105cego nad tematyk\u0105 udzia\u0142u samorz\u0105d\u00f3w w organizacji o\u015bwiaty<\/b>.<\/span><\/p>\n Wa\u017cna jest kwestia nier\u00f3wno\u015bci w dost\u0119pie do edukacji<\/b>. Jak likwidowa\u0107 przyczyny nier\u00f3wno\u015bci i wdra\u017ca\u0107 mechanizmy im przeciwdzia\u0142aj\u0105ce?<\/span><\/p>\n Pad\u0142a te\u017c propozycja zaj\u0119cia si\u0119 tematem nowych technologii w edukacji<\/b>.<\/span><\/p>\n Kolejny g\u0142os proponuje stworzenie zespo\u0142u ds. szkolnictwa specjalnego<\/b> (wzrasta liczba dzieci z zaburzeniami sprz\u0119\u017conymi, a cz\u0119sto diagnozy s\u0105 zbyt p\u00f3\u017ane i b\u0142\u0119dne; nie wolno zamyka\u0107 dzieci z zaleceniem nauczania indywidualnego w domach. R\u00f3wnie\u017c wa\u017cne jest obni\u017cenie minimum liczebno\u015bci w szko\u0142ach specjalnych – je\u015bli potrzeba, to klasy jeden na jeden).<\/span><\/p>\n Edukacja domowa<\/b> staje si\u0119 coraz powszechniejsza, wi\u0119c i nad tym obszarem trzeba popracowa\u0107, tym bardziej, \u017ce obecne rozwi\u0105zania prawne pogorszy\u0142y sytuacj\u0119.<\/span><\/p>\n Trzeba te\u017c porozmawia\u0107 o szkolnictwie przyszpitalnym<\/b>.<\/span><\/p>\n Nie wolno zapomina\u0107 o edukacji przedszkolnej i \u017c\u0142obkowej<\/b> (\u017c\u0142obki te\u017c s\u0105 miejscem edukacji, a nie (tylko) opieki). W edukacji przedszkolnej nale\u017cy si\u0119 zastanowi\u0107, czy post\u0119powa\u0107 w modelu skandynawskim, czy brytyjskim.<\/span><\/p>\n Kolejny g\u0142os zwraca uwag\u0119, by nie pomija\u0107 edukacji na terenach wiejskich<\/b>. W ma\u0142ych szko\u0142ach na tych terenach najwi\u0119cej straci\u0142y dzieci, kt\u00f3re sp\u0119dz\u0105 dodatkowe dwa lata w \u015brodowisku nie zawsze dobrze wyposa\u017conym\u00a0<\/span><\/p>\n