O tym, co si\u0119 zmienia w szkolnictwie zawodowym, niewiele m\u00f3wi\u0105 media. Nie s\u0142ycha\u0107 protest\u00f3w rodzic\u00f3w ani nauczycieli tego sektora edukacyjnego<\/p>\n

O tym, co si\u0119 zmienia w szkolnictwie zawodowym, niewiele m\u00f3wi\u0105 media. Nie s\u0142ycha\u0107 protest\u00f3w rodzic\u00f3w ani nauczycieli tego sektora edukacyjnego. A przecie\u017c w szko\u0142ach tego typu uczy si\u0119 i b\u0119dzie si\u0119 uczy\u0107 co najmniej po\u0142owa m\u0142odzie\u017cy. Czy wi\u0119c powszechne milczenie oznacza, \u017ce tu zmiany s\u0105 istotnie dobre?<\/i><\/b><\/p>\n

Odpowiedzi szuka\u0142am podczas V Konferencji Dyrektor\u00f3w Szk\u00f3\u0142 Zawodowych, kt\u00f3ra odby\u0142a si\u0119 w Strykowie w dniach 31 marca \u2013 1 kwietnia. Obraz zmian wy\u0142ania\u0142 si\u0119 z oficjalnych prezentacji, m.in. tej przedstawionej przez dyrektor Departamentu Szkolnictwa Zawodowego MEN p. Jadwig\u0119 Parad\u0119, ukazuj\u0105cej za\u0142o\u017cenia i dotychczasowy post\u0119p prac. Przedstawiciel ORE m\u00f3wi\u0142 o kwestiach zawodowych podstaw programowych, a p. Teresa Kazimierska, reprezentuj\u0105ca Mazowieckie Samorz\u0105dowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli om\u00f3wi\u0142a je pod k\u0105tem praktycznym. Naj\u017cywsze zainteresowanie wzbudzi\u0142o wyst\u0105pienie p. Szyma\u0144skiego z Okr\u0119gowej Komisji Egzaminacyjnej. Nic dziwnego, bo z rozm\u00f3w w kuluarach zd\u0105\u017cy\u0142am si\u0119 zorientowa\u0107, \u017ce <\/span>problem egzamin\u00f3w zawodowych zawsze by\u0142 pi\u0119t\u0105 Achillesow\u0105 systemu<\/i><\/b>. Trudno\u015bci s\u0105 zar\u00f3wno natury organizacyjnej, jak i organizacyjnej. Pisemny, realizowany formu\u0142\u0105 testow\u0105 – co wielu uwa\u017ca za niewystarczaj\u0105ce \u2013 odbywa si\u0119 w trakcie nauki, praktyczny z kolei jest krytykowany za to, \u017ce baza zada\u0144 niekiedy ogranicza si\u0119 do\u2026 jednego. Poza tym dyrektorzy skar\u017c\u0105 si\u0119 na zak\u0142\u00f3cenie toku nauki, gdy trzeba przeprowadzi\u0107 egzaminy i na trudno\u015bci w znalezieniu egzaminator\u00f3w. \u201eNajlepiej by\u0142oby egzaminowa\u0107 w czasie ferii, ale wtedy nie mo\u017cna zatrudni\u0107 nauczycieli\u201d \u2013 s\u0142ysz\u0119 z jednych ust, ale przedstawiciel o\u015brodka metodycznego kontruje, \u017ce \u201eowszem mo\u017cna\u201d. Potem dowiaduj\u0119 si\u0119, \u017ce udoskonalone prawodawstwo stanowi, i\u017c egzamin mo\u017ce zdawa\u0107 za darmo wy\u0142\u0105cznie ucze\u0144, czyli wakacyjne terminy oznacza\u0142yby przyst\u0119powanie absolwent\u00f3w, kt\u00f3rzy musieliby zap\u0142aci\u0107. <\/span><\/p>\n

Wielu dyrektor\u00f3w optuje za powo\u0142aniem niezale\u017cnych o\u015brodk\u00f3w egzaminacyjnych na podobie\u0144stwo WORD-\u00f3w, co mia\u0142oby t\u0119 zalet\u0119, \u017ce ucze\u0144 m\u00f3g\u0142by wybiera\u0107 dogodny dla siebie termin. \u201eFinanse!\u201d kr\u0119c\u0105 g\u0142owami przedstawiciele komisji egzaminacyjnej. Sprawa wygl\u0105da wi\u0119c na trudn\u0105.<\/i><\/b><\/p>\n

\u017beby wyja\u015bni\u0107 co\u015b bardziej zasadniczego i by\u0107 mo\u017ce prostszego, pytam, <\/span>czemu szko\u0142y zawodowe trac\u0105 nazw\u0119, skoro \u201eszko\u0142a bran\u017cowa\u201d oznacza tylko jeden typ szk\u00f3\u0142 \u2013mianowicie jest to plac\u00f3wka, kt\u00f3ra kszta\u0142ci w zakresie jednej, z grubsza bior\u0105c, \u201edziedziny\u201d<\/i><\/b> (typowe przyk\u0142ady to tzw. budowlanki czy szko\u0142y g\u00f3rnicze)? Wiele szk\u00f3\u0142, szczeg\u00f3lnie tam, gdzie przemys\u0142 jest rozproszony lub zgo\u0142a nieobecny, prowadzi edukacj\u0119 opart\u0105 o system klas wielozawodowych, w kt\u00f3rych odbywa si\u0119 nauka og\u00f3lna, a nauk\u0119 zawodu ucze\u0144 \u00a0realizuje u konkretnego pracodawcy. To nie s\u0105 szko\u0142y \u201ebran\u017cowe\u201d. Otrzymuj\u0119 wyja\u015bnienie, \u017ce <\/span>w zmianie nazwy chodzi\u0142o wy\u0142\u0105cznie o odej\u015bcie od negatywnego stereotypu \u201ezawod\u00f3wek\u201d<\/i><\/b>. Ale na skutek pojawienia si\u0119 tej nowej, dla wielu os\u00f3b tajemniczej, nazwy, odnosi si\u0119 wra\u017cenie fundamentalnych zmian w organizacji szkolnictwa zawodowego (pozosta\u0144my przy tym poprawnym j\u0119zykowo terminie). <\/span><\/p>\n

Ta zmiana to dopiero pocz\u0105tek. Co prawda jedna z moich rozm\u00f3wczy\u0144 wyja\u015bnia, \u017ce <\/span>reorganizacja nie jest tak naprawd\u0119 niczym nowym<\/i><\/b>, co mog\u0142oby si\u0119 wydawa\u0107 po wys\u0142uchaniu publicznych wyst\u0105pie\u0144 przedstawicieli rz\u0105du zapowiadaj\u0105cych ca\u0142kowit\u0105 rewalidacj\u0119 systemu. Szko\u0142a bran\u017cowa I stopnia to po prostu dotychczasowa zawod\u00f3wka, \u00a0a II stopie\u0144 \u2013 to r\u00f3wnie\u017c znane ju\u017c z przesz\u0142o\u015bci technikum na podbudowie szko\u0142y zawodowej. Tamto r\u00f3wnie\u017c oferowa\u0142o mo\u017cliwo\u015b\u0107 zdania matury, w kt\u00f3rej zaliczony egzamin zawodowy zast\u0119powa\u0142 wym\u00f3g zaliczenia jakiego\u015b przedmiotu na poziomie rozszerzonym. <\/span>Powr\u00f3t do starego, wymuszony wy\u0142\u0105cznie jednym ruchem \u2013 likwidacj\u0105 gimnazj\u00f3w<\/i><\/b>. A wi\u0119c tak, jak w przypadku edukacji og\u00f3lnokszta\u0142c\u0105cej, ca\u0142e zamieszanie wynika z decyzji, by cofn\u0105\u0107 reform\u0119 poprzednich rz\u0105d\u00f3w. <\/span><\/p>\n

Jest te\u017c zmiana tre\u015bci podstaw programowych i tu dopiero zaczynam odczuwa\u0107 zawr\u00f3t g\u0142owy, bo w przypadku edukacji zawodowej struktura jest z\u0142o\u017cona. Po pierwsze, <\/span>mamy do czynienia z og\u00f3lnokrajow\u0105 klasyfikacj\u0105 zawod\u00f3w (PPKZ) oraz z klasyfikacj\u0105 \u201ezawod\u00f3w szkolnictwa zawodowego\u201d (KZSZ) czyli tych, do kt\u00f3rych mo\u017cna si\u0119 przygotowa\u0107 w szkole<\/i><\/b>. Obie klasyfikacje musz\u0105 korespondowa\u0107 z systemem Krajowych Ram Kwalifikacyjnych (swoistym opisem kompetencji, jakie s\u0105 konieczne by dany zaw\u00f3d uprawia\u0107). Jest jeszcze kwestia \u201ekwalifikacji\u201d: niekt\u00f3re zawody, powiedzmy, prostsze, mo\u017cna opisa\u0107 jako jedno-kwalifikacyjne. Aby zdoby\u0107 potrzebne wykszta\u0142cenie, wystarcz\u0105 trzy lata \u00a0w szkole I stopnia (to np. mechanik samochodowy). Na podbudowie takiego wykszta\u0142cenia mo\u017cna i\u015b\u0107 dalej, wzbogacaj\u0105c kompetencje zawodowe o drug\u0105 kwalifikacj\u0119 w szkole II stopnia (technik samochodowy). S\u0105 jeszcze technika (kt\u00f3re za dwa lata wr\u00f3c\u0105 \u00a0do formu\u0142y pi\u0119cioletniej), w kt\u00f3rych kszta\u0142ci\u0107 si\u0119 b\u0119d\u0105 ch\u0119tni do zdobycia zawod\u00f3w, kt\u00f3rych opanowanie wed\u0142ug ekspert\u00f3w wymaga nieprzerwanych pi\u0119ciu lat edukacji. Trzeba jeszcze doda\u0107, \u017ce poza szko\u0142\u0105 do zawodu przygotowuj\u0105 kursy oraz praktyka w zawodzie i to r\u00f3wnie\u017c s\u0105 \u015bcie\u017cki do uzyskania dyplomu, a to wszystko wie\u0144czy wspomniany wcze\u015bniej system egzamin\u00f3w. <\/span><\/p>\n

Aby dopasowa\u0107 system Polskich Ram Kwalifikacji do proponowanej struktury edukacji, nale\u017ca\u0142o zmodyfikowa\u0107 te zawody, kt\u00f3re wed\u0142ug starego opisu posiada\u0142y trzy kwalifikacje. Wed\u0142ug niekt\u00f3rych, by\u0142 to manewr sztuczny, odg\u00f3rnie wymuszony i szkodliwy. Oficjalne uzasadnienie m\u00f3wi o konieczno\u015bci ograniczenia \u00a0liczby kwalifikacji \u201ez uwagi na problemy z organizacj\u0105 egzamin\u00f3w, zg\u0142aszane przez dyrektor\u00f3w\u201d. \u00a0Nikogo nie zdziwi, \u017ce <\/span>punkt widzenia zale\u017cy od punktu siedzenia<\/i><\/b>\u2026<\/span><\/p>\n

Dodatkow\u0105 komplikacj\u0119 stanowi fakt, \u017ce prace nad modyfikacj\u0105 systemu, prowadzone od zesz\u0142ego roku w ramach odr\u0119bnego projektu ORE (Partnerstwo na rzecz kszta\u0142cenia zawodowego\u201d) z udzia\u0142em ekspert\u00f3w i pracodawc\u00f3w, nadal trwaj\u0105. Do grudnia bie\u017c\u0105cego roku otrzymamy modyfikacje 54 zawod\u00f3w (i to jest obecny stan posiadania); dalsze 75 zawod\u00f3w \u00a0zostanie \u201ezmodyfikowane\u201d do lutego 2018, a prace zako\u0144cz\u0105 si\u0119 w sierpniu przysz\u0142ego roku modyfikacj\u0105 ostatniej grupy 73 zawod\u00f3w. Obecnie mo\u017cna by\u0142o wi\u0119c przygotowa\u0107 tylko cz\u0119\u015b\u0107 zawodowych podstaw programowych, a co za tym idzie, nie ma te\u017c punktu wyj\u015bcia do opracowania wielu egzamin\u00f3w. Nie bardzo wi\u0119c wiadomo, <\/span>jak dyrektorzy szk\u00f3\u0142 zawodowych maj\u0105 spe\u0142ni\u0107 obowi\u0105zek \u201einformowania dyrektor\u00f3w gimnazj\u00f3w w zakresie perspektyw edukacyjnych ich absolwent\u00f3w\u201d, skoro sami nie posiadaj\u0105 pe\u0142nych danych.<\/i><\/b> Interpelowany przedstawiciel systemu rozk\u0142ada r\u0119ce: \u201eprosz\u0119 pani, a czy w \u017cyciu zawsze wszystko pani wie?\u201d<\/i><\/b>. <\/span><\/p>\n

Ostatnia rzecz, kt\u00f3r\u0105 m\u00f3j umys\u0142 mimo zm\u0119czenia spowodowanego intensywn\u0105 prac\u0105 zdo\u0142a\u0142 przyswoi\u0107, dotyczy zmian w tre\u015bci podstaw programowych. Ot\u00f3\u017c \u2013 w reakcji na wnioski pracodawc\u00f3w \u2013 postanowiono do\u0142o\u017cy\u0107 stara\u0144, by absolwenci posiedli tzw. kompetencje mi\u0119kkie oraz umiej\u0119tno\u015b\u0107 pracy zespo\u0142owej. Doskonale, ale czemu spraw\u0119 za\u0142atwiono metod\u0105 \u201e<\/span>ruki pa szwam<\/span><\/i>\u201d, czyli postawienia systemu na baczno\u015b\u0107 – wprowadzaj\u0105c do programu nauczania nowe przedmioty? <\/span>Nauczyciele skar\u017c\u0105 si\u0119, \u017ce trac\u0105 godziny nauki zawodu czy edukacji og\u00f3lnej i wytykaj\u0105, \u017ce mogliby tych umiej\u0119tno\u015bci uczy\u0107 \u201eprzy okazji\u201d. Decydenci replikuj\u0105 \u2013 nie bez racji – \u017ce na razie jako\u015b im to nie wychodzi\u0142o<\/i><\/b>.<\/span><\/p>\n

Jeszcze jeden element \u00a0nowych podstaw programowych zak\u0142\u00f3ca sen, szczeg\u00f3lnie dyrektor\u00f3w \u2013 ot\u00f3\u017c uzupe\u0142niono je o spis \u201ewyposa\u017cenia w pomoce dydaktyczne\u201d. Innymi s\u0142owy, szko\u0142a musi dysponowa\u0107 odpowiednim wyposa\u017ceniem, gdy\u017c tak stanowi rozporz\u0105dzenie. <\/span>Sk\u0105d wzi\u0105\u0107 na to pieni\u0105dze? Mo\u017ce od pracodawc\u00f3w, kt\u00f3rych MEN wzywa do wsp\u00f3\u0142odpowiedzialno\u015bci za edukacj\u0119 zawodow\u0105?<\/i><\/b> Podobnie, jak w przypadku pytania, kt\u00f3rzy konkretnie rektorzy uczelni wy\u017cszych deklaruj\u0105, \u017ce z otwartymi ramionami powitaj\u0105 maturzyst\u00f3w z dyplomem szko\u0142y bran\u017cowej II stopnia (\u201ea \u00a0to pytanie do ministra Gowina\u201d), i tu brak twardych danych. Nawet nie wiadomo, kt\u00f3rego ministra trzeba pyta\u0107\u2026<\/span><\/p>\n

Zofia Grudzi\u0144ska\u00a0<\/em><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

O tym, co si\u0119 zmienia w szkolnictwie zawodowym, niewiele m\u00f3wi\u0105 media. Nie s\u0142ycha\u0107 protest\u00f3w rodzic\u00f3w ani nauczycieli tego sektora edukacyjnego<\/p>\n","protected":false},"author":4,"featured_media":683,"comment_status":"closed","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[11],"tags":[],"class_list":["post-682","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-aktualnosci"],"yoast_head":"\n