Polska szkoła wymaga zmiany. Jako ruch społeczny organizacji z obszaru oświaty, zaczynamy pracę nad realną zmianą polskiej edukacji.
Analiza obecnej sytuacji doprowadziła do dwóch wniosków stanowiących przesłanki dla decyzji o kształcie planowanych prac:
1/obecne działania legislacyjne zmierzają do wzmocnienia i utrwalenia centralistycznego modelu polityki edukacyjnej, pozwalającego na silną kontrolę kierunków edukacji przez państwo; jednocześnie przyjmowana przez obecne władze wizja celu wychowania i kształcenia obywateli kładzie nacisk na promowanie tożsamości narodowej realizowanej poprzez wzmocnienie tendencji martyrologicznych i militarnych oraz preferowanie przedmiotowości obywatelskiej w miejsce dotychczas zakładanego modelu aktywizacji społecznej;
2/każdy system edukacji powinien zakładać otwartość na modyfikacje w celu zarówno optymalizacji funkcjonowania, jak i w odpowiedzi na zmieniające się warunki społeczne oraz nieustanny rozwój nauk. Natomiast nie służą mu zmiany dokonywane z pozycji ideologicznych, fundowane na założeniach pozbawionych obiektywnych podstaw. Każda propozycja modyfikacji czy zmian powinna wynikać z przesłanek obiektywnych, zarazem z poszanowaniem oczekiwań społecznych. Poza tym skala zmian powinna korelować z tempem ich wdrażania.
Model procesu
W oparciu o te refleksje zespół roboczy zdecydował się tworzyć „Plan dla Edukacji” nie w formule pakietu zaleceń, ale w takiej formie, by można było go wdrażać w dowolnym momencie historii. Zakładamy skonstruowanie modelu decyzyjnego, który stanowić będzie opis procesu wypracowywania zaleceń; można mówić o propozycji procesu społecznego uzgadniania ewentualnych zmian w systemie edukacji.
- W modelu tym pierwsza faza polega na zbieraniu informacji do zdiagnozowania „tego, co jest i tego, co wydaje się pożądane, by było” . Źródła danych stanowią z jednej strony społeczne postulaty i oczekiwania (gromadzone w trybie debat obywatelskich, sondaży i tym podobnych instrumentów), z drugiej – „twarde dane”, czyli wyniki badań i opinie eksperckie.
- W drugiej fazie konstruuje się na bazie uzyskanych danych konkretne zalecenia (wskazania).
- Następnie (trzecia faza) analizuje się aktualny w celu stwierdzenia, czy do realizacji zaleceń konieczne są zmiany legislacyjne. W takim wypadku inicjuje się proces tworzenia i wdrażania nowych aktów prawnych; jeżeli zaś stan prawny pozwala na wdrożenie zmian, należy dokonać analizy stanu rzeczywistego, czyli odpowiedzieć na pytanie: co należy uczynić, by uruchomić i utrwalić pożądaną zmianę.
Oczekiwane efekty:
- stworzenie bazy dla prac nad polityką oświatową, uwzględniającą konieczność ciągłych modyfikacji i/lub zmian, ale wynikających z realnych potrzeb zamiast kalkulacji politycznych;
- pokazanie procesu i modelu zmian, które powinny być adekwatne dla obszaru edukacji;
- zarysowanie kierunków i obszaru zmian w polskim szkolnictwie;
- identyfikacja problemów, które wymagają zmian i koniecznych reform w przyszłości
- wypracowanie narzędzi komunikacji z politykami i przedstawicielami władz w celu skutecznej współpracy na rzecz polskiej szkoły
Obywatele dla edukacji