Ruch Społeczny Obywatele dla Edukacji popiera petycję Federacji Inicjatyw Oświatowych:
Federacja Inicjatyw Oświatowych występuje z niniejszą petycją w imieniu swoim oraz członków FIO
– stowarzyszeń rozwoju wsi prowadzących szkoły publiczne i niepubliczne o uprawnieniach szkół
publicznych, a także w imieniu współpracujących pozarządowych organizacji edukacyjnych. Petycja
została przygotowana w ramach projektu „Suweren konsultuje – dobre prawo buduje”
realizowanego przez Federację Inicjatyw Oświatowych i Związek Nauczycielstwa Polskiego,
finansowanego przez Unię Europejską i budżet państwa w ramach programu POWER.
Prosimy o dodanie do ogłoszonych w dniu 5 lipca 2018 roku „kierunków realizacji polityki
oświatowej państwa w roku szkolnym 2018/2019” punktu dotyczącego uwzględniania w polityce
oświatowej specyfiki obszarów wiejskich. Dzieci zamieszkujące na polskiej wsi mają znacznie
mniejsze szanse edukacyjne niż dzieci w miastach wynikające z samego faktu życia poza
obszarem zurbanizowanym. Jednocześnie, jak dowodzą doświadczenia wielu krajów (np. Finlandii,
Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Francji) jest możliwe stworzenie systemu edukacji wyrównującego
nierówności wynikające z miejsca zamieszkania. Warunkiem jest zrozumienie i uwzględnienie
specyfiki obszarów wiejskich tzw. „rural proofing”
https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/6
00450/rural-proofing-guidance.pdf
Dla wyrównywania szans edukacyjnych dzieci wiejskich niezbędna jest inna organizacja systemu
oświaty, w tym pracy szkoły i metod nauczania, uwzględniająca specyfikę miejsca zamieszkania
(tereny zurbanizowane – niezurbanizowane, miasto – wieś, duża szkoła – mała szkoła).
Brak uwzględnienia specyfiki obszarów wiejskich i innych niż w mieście potrzeb mieszkańców wsi
był w przeszłości wielokrotnie przyczyną różnych błędów w polityce oświatowej państwa.
Najpoważniejszymi błędami były: wymuszona na samorządach likwidacją ok. 5 tys. szkół wiejskich i
niedostateczne wspieranie edukacji przedszkolnej.
Przygotowywane obecnie przez MEN zmiany, oceniane negatywnie także przez samorządy,
zagrażają istnieniu małych wiejskich szkół, zarówno prowadzonych przez gminy, jak i uratowanych
przez mieszkańców wsi i prowadzonym przez inne organy np. stowarzyszenia rozwoju wsi. Dalsze
powielanie błędów poprzednich rządów będzie utrudniało nie tylko wyrównywanie szans
edukacyjnych dzieci wiejskich, ale w szerszym wymiarze uniemożliwi zrównoważony rozwój
obszarów wiejskich.
Wprowadzenie punktu dotyczącego uwzględniania w polityce oświatowej państwa specyfiki
obszarów wiejskich będzie służyło realizacji Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju.
Niezmiennie, od 18 lat, deklarujemy gotowość Federacji Inicjatyw Oświatowych i innych
współpracujących organizacji pozarządowych do współpracy z Ministerstwem Edukacji Narodowej
w przygotowaniu rozwiązań, które uwzględniałyby specyficzne potrzeby mieszkańców wsi.
Z poważaniem
Małgorzata Lewandowska, Prezeska FIO, Alina Kozińska-Bałdyga, Wiceprezeska FIO